Αναζητώντας την Τελειότητα...

Τελειομανής είναι αυτός που έχει μανία με την τελειότητα, που την επιδιώκει σε κάθε του έργο. 

Στην πραγματικότητα η τελειομανία είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα; 

Τώρα τελευταία συνεχώς σκέφτομαι την έννοια της τελειομανίας. Μία έννοια διφορούμενη. Γι' άλλους θετική και γι' άλλους αρνητική. Για τους συζύγους των τελειομανών σαφώς αρνητική, αν σκεφτώ την κόπωση που προκαλούν στα ταίρια τους με την ατέρμονη μεμψιμοιρία και την κριτική στάση τους. Για τους διευθυντές οργανισμών και επιχειρήσεων είναι οι καλύτεροι υπάλληλοι μιας και θέλουν να είναι σε όλα τέλειοι και δεν συμβιβάζονται με τίποτα λιγότερο. Μπορούν αδιαμφισβήτητα να βασιστούν σε αυτούς. Για τους πελάτες των ελεύθερων επαγγελματιών σαφώς είναι πλεονέκτημα αφού ξέρουν ότι η εργασία που θα τους προσφέρουν θα είναι αντάξια των προσδοκιών τους. Για τους φίλους είναι κατά πάσα πιθανότατα μειονέκτημα αφού θα υπάρχει κάποιος στην παρέα που δεν ικανοποιείται με τίποτα. Ωστόσο, ο κλάδος της ψυχολογίας έχει καταλήξει σε κάποια συμπεράσματα όπως ότι η τελειομανία είναι ένας πολυδιάστατος τύπος προσωπικότητας που σχετίζεται με έναν αριθμό από ψυχολογικές, διαπροσωπικές και συσχετιζόμενες με την επίδοση δυσκολίες. Δεν είναι πρωτογενής διαταραχή από μόνη της, αλλά μπορεί να είναι ένδειξη διαταραχής και πιο συγκεκριμένα της Ψυχαναγκαστικής Διαταραχής. 


Βέβαια, οι επιστήμονες τονίζουν το γεγονός ότι δεν πρέπει να συγχέει κάποιος την τελειομανία με το υγιές κυνήγι της τελειότητας, το οποίο είναι θετικό γιατί συνήθως συνοδεύεται από μία αίσθηση ικανοποίησης και ολοκλήρωσης μετά από την επίτευξη ενός στόχου. Η τελειομανία ωστόσο δεν είναι μία τέτοια υγιής συμπεριφορά. Οι τελειομανείς θέτουν πολύ υψηλούς, πολλές φορές και άπιαστους στόχους τους οποίους είναι δύσκολο να πετύχουν με αποτέλεσμα να μην είναι ποτέ ευχαριστημένοι από την επίδοσή τους.

Μορφές Τελειομανίας

Το μεγαλύτερο μέρος της βιβλιογραφίας αναφέρεται σε τρεις πιθανές εκδοχές τελειομανίας και σύμφωνα με τον Καναδικό Σύνδεσμο Ψυχολογίας καθένα από αυτά τα είδη σχετίζεται με διαφορετικού τύπου προβλήματα.

• > Εσωτερικά κατευθυνόμενοι τελειομανείς: το άτομο τείνει να θέτει υψηλά προσωπικά πρότυπα επιτυχίας. θεωρείται ότι σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήματα κατάθλιψης και νευρική ανορεξία.


• >  Εξωτερικά κατευθυνόμενοι τελειομανείς: το άτομο αναμένει από τους άλλους να είναι τέλειοι στις εργασιακές τους επιδόσεις. θεωρείται ότι σχετίζονται με προβλήματα όπως ανικανοποίηση από το γάμο τους, τη σεξουαλική ζωή τους αλλά και θυμό.


• >  Κοινωνικά κατευθυνόμενοι τελειομανείς: το άτομο πιστεύει ότι τα άλλα άτομα αναμένουν την τελειότητα για τον εαυτό τους. θεωρείται ότι σχετίζονται με συμπτώματα άγχους ή κατάθλιψης, αλλά και με διατροφικές διαταραχές.         (Πηγή: http://e-psychology.gr/obsessive-compulsing-disorder/237)

Τα χαρακτηριστικά ενός τελειομανή είναι:

• Του αρέσει η τάξη και η οργάνωση. 
• Αντιπαθεί τους ανθρώπους που αφήνουν πίσω τους χάος και δεν μπορεί να καταλάβει πώς είναι δυνατόν να πέσει κάποιος για ύπνο αν δεν έχει τινάξει όλα τα ρούχα του και δεν τα έχει βάλει στην καρέκλα για να είναι έτοιμα την άλλη μέρα. 
• Δεν εκτιμά τους τύπους που κάνουν τον έξυπνο χωρίς να έχουν μελετήσει λεπτομερώς μια υπόθεση. 
• Ενοχλείται από τις φωνές τα γέλια και τις ατέλειωτες συζητήσεις μέσα στα γραφεία. 
• Αντιδρά άσχημα αν κάποιος του ακυρώσει το ραντεβού του και αρνείται να δεχτεί τις συνήθεις δικαιολογίες για την αργοπορία. Ξέρει ανά πάσα στιγμή πού βρίσκεται το τελευταίο έγγραφο στο γραφείο (το οποίο παρεμπιπτόντως αποκλείεται να δείτε ποτέ σκονισμένο). 
• Έχει εφεύρει ένα δικό του σύστημα αρχειοθέτησης. 
• Κοιτά συνέχεια το ρολόι γιατί θεωρεί εγκληματικό να μην είναι κάποιος στην ώρα του. 
• Δεν του αρέσει να εκφράζει τα συναισθήματα του και είναι συχνά ανυπόμονος. 
• Δεν αντιλαμβάνεται ότι μπορεί να πληγώσει κάποιους επισημαίνοντας τους συνέχεια τα λάθη τους. 
• Είναι εξαιρετικά αγχώδης και συνήθως ασχολείται με τις λεπτομέρειες χάνοντας την ουσία των πραγμάτων.      (Πηγή: http://www.a33.gr/viewtopic.php?t=9898)

Δεν ξέρω αν ανήκω στην κατηγορία των τελειομανών ανθρώπων ή αν απλά κυνηγώ την τελειότητα μέσα σε υγιή πλαίσια. Μου αρέσει η ομορφιά, δεν το αρνούμαι. Μου αρέσει η συμμετρία, δεν το αρνούμαι. Μου αρέσει η τάξη και η οργάνωση, δεν το αρνούμαι. Μου αρέσει όταν αναλαμβάνω ένα έργο να το φέρνω εις πέρας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, δεν το αρνούμαι. Μου αρέσει να είμαι υπεύθυνη, δεν το αρνούμαι. Μου αρέσουν τα έντονα χρώματα, δεν το αρνούμαι. Αρνούμαι όμως να συμβιβαστώ με εκείνους τους τύπους των ανθρώπων που είναι αδαείς και το παίζουν πολύξεροι, που είναι ανίκανοι και έχουν θέσεις εξουσίας, που έχουν μία δουλειά να κάνουν και την κάνουν λάθος. Αρνούμαι να συμβιβαστώ με την αδιαφορία και το βόλεμα. Αρνούμαι. Δεν το σηκώνει η ηθική μου και η ανθρώπινη υπόστασή μου γενικότερα. Θα αναρωτηθεί τώρα κάποιος γιατί τα γράφω όλα αυτά. Ο λόγος είναι απλός. Ασυναίσθητα πλέον ο εγκέφαλός μου επεξεργάζεται όλες αυτές τις πληροφορίες που λαμβάνει από τις ειδήσεις. Σκέφτομαι πολλές φορές ότι αν οι περισσότεροι από εμάς ήμασταν κυνηγοί της τελειότητας, όχι με την αρνητική έννοια, αλλά με την θετική, σίγουρα η Ελλάδα δεν θα ήταν στην κατάσταση που είναι σήμερα. Σκέφτομαι ότι αν όλοι αυτοί οι δημόσιοι υπάλληλοι που καταλαμβάνουν θέσεις, άδικα των αδίκων, δούλευαν στον ιδιωτικό τομέα κυνηγώντας την τελειότητα με την θετική έννοια, σίγουρα η Ελλάδα δεν θα χρωστούσε πουθενά. 


Πηγαίνω την περασμένη βδομάδα σε μία δημόσια υπηρεσία για να πάρω ένα έγγραφο ενός πελάτη μου. Το συγκεκριμένο έγγραφο δέχτηκε ήδη 2 τροποποιήσεις εξαιτίας λαθών ενός άθλιου υπαλλήλου. Εντάξει, τις δύο πρώτες φορές το δέχτηκα θετικά γιατί σκέφτηκα απλά ότι όλοι είμαστε άνθρωποι και λάθη κάνουμε. Το δέχτηκα με χαμόγελο και κατανόηση. Όταν πήγα την τρίτη φορά να το παραλάβω, προετοιμασμένη ψυχολογικά ότι όλα θα είναι εντάξει, πάλι δεν ήταν. Μάλιστα, ο συγκεκριμένος υπάλληλος έλειπε σε άδεια. Το παραλαμβάνω και φεύγω. Στην διαδρομή το διάβαζα και αντιλαμβάνομαι ότι έκανε λάθος. Για ακόμη μία φορά, έκανε λάθος. Αγανάκτησα. Γύρισα πίσω και άρχισα να φωνάζω. Με άκουσε όλη η υπηρεσία. Οι περισσότεροι με γνωρίζουν και τους γνωρίζω καλά και ποτέ δεν υπήρχε πρόβλημα μέχρι που ήρθε στην υπηρεσία ο Π., ο οποίος είναι αδιάφορος και φυσικά καθόλου τελειομανής. Τελικά, η δουλειά μου έγινε όχι απλά επειδή φώναζα, αλλά κυρίως επειδή με γνωρίζουν ως άνθρωπο και ξέρουν ότι γενικά είμαι ήρεμη και γελαστή. Πόσο όμως να αντέξω μπροστά σε αυτήν την αδιαφορία; Να μένει η δική μου δουλειά πίσω κοντά έναν μήνα και ο Π. να είναι σε άδεια; Ε όχι, ούτε ο Θεός το θέλει αυτό. Γιατί θα πρέπει να αρκούμαι στο να κάνουν οι άλλοι ανόητα λάθη, ακόμη και στην δακτυλογράφηση, και εγώ να κάνω υπομονή;

Αυτό το γεγονός, καθώς και μερικά ακόμη, με έκαναν να σκέφτομαι αν τελικά είμαι τελειομανής και αν όντως είμαι, είμαι με την θετική ή την αρνητική έννοια; Το θέμα είναι ένα: Πρώτη φορά συνειδητοποίησα ποιο μπορεί να είναι το χειρότερο βασανιστήριο ενός τελειομανή...Να υπάρχουν τριγύρω του αδιάφοροι άνθρωποι που κάνουν συνεχώς λάθη, είτε ηθελημένα είτε άθελα τους!!!! Αυτό μπορεί πραγματικά να τον τσακίσει, να τον στείλει αδιάβαστο...

Τελικά, το αν είναι πλεονέκτημα ή μειονέκτημα η τελειομανία το αφήνω στην κρίση του καθενός. Μάλλον εξαρτάται όχι μόνον από το περιβάλλον που μεγαλώνει κανείς, αλλά και από τα γονίδια και την ιδιοσυγκρασία του εκάστοτε ανθρώπου. 

Απλά άκου...